Majątek niewidzialny przedsiębiorstwa z perspektywy rachunkowości. Model koncepcyjny majątku niewidzialnego

Wstęp 9

Rozdział 1

Natura współczesnej rachunkowości – nauka, polityka i praktyka 17

1.1. Charakterystyka rachunkowości i jej atutów naukowych 17

1.1.1. Istota rachunkowości w ujęciu naukowym i praktycznym 17

1.1.2. Wybrane instrumentarium naukowe rachunkowości 27

1.1.3. Rachunkowość trójwymiarowa jako inspiracja dla modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego 44

1.2. Unormowany i kreatywny charakter polityki rachunkowości na przykładzie aktywów niematerialnych 57

1.2.1. Unormowana i kreatywna polityka rachunkowości 57

1.2.2. Aktywa niematerialne według unormowanej polityki rachunkowości 64

1.2.3. Wartość firmy jako specyficzny składnik aktywów niematerialnych 75

1.3. Identyfikacja uwarunkowań współczesnej rachunkowości 89

1.3.1. Otoczenie rachunkowości i procesy kreujące rachunkowość 89

1.3.2. Współczesne problemy rachunkowości i kierunki zmian w rachunkowości 93

Rozdział 2

Majątek niewidzialny przedsiębiorstwa w naukach ekonomicznych i w rachunkowości 100

2.1. Majątek niewidzialny i jego składniki w naukach ekonomicznych 100

2.1.1. Majątek niewidzialny w naukach ekonomicznych 100

2.1.2. Majątek niewidzialny i jego składniki – różnorodność pojęć i klasyfikacji 112

2.1.3. Struktura modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego – składniki reprezentatywne dla przedsiębiorstwa opartego na wiedzy 124

2.2. Charakterystyka majątku niewidzialnego w nowym obszarze rachunkowości 134

2.2.1. Rachunkowość majątku niewidzialnego jako nowy obszar rachunkowości 134

2.2.2. Natura majątku niewidzialnego w świetle zasady dualizmu 149

2.2.3. Aktywa niewidzialne i kapitał intelektualny – cechy charakterystyczne i kryteria klasyfikujące 158

2.2.4. Majątek niewidzialny (nieujawniany) versus majątek widzialny (ujawniany) w rachunkowości 175

2.3. Składniki majątku niewidzialnego w nurcie behawioralnym rachunkowości 179

2.3.1. Istota i zakres rachunkowości behawioralnej 179

2.3.2. Zasoby ludzkie (i ich kapitał) jako istotny składnik majątku niewidzialnego i nurtu behawioralnego w rachunkowości 188

2.3.3. Aspekty behawioralne w rachunkowości i w modelu koncepcyjnym majątku niewidzialnego 196

Rozdział 3

Rozdział 3. Pomiar i wycena majątku niewidzialnego i jego składników w rachunkowości 208

3.1. Różnorodność metod pomiaru i wyceny majątku niewidzialnego i jego składników 208

3.1.1. Pomiar versus wycena 208

3.1.2. Metody pomiaru i wyceny majątku niewidzialnego i jego składników – syntetyczna analiza porównawcza 216

3.1.3. Pomiar i wycena wybranych składników modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego – przegląd metod 229

3.2. Pomiar i wycena składników majątku niewidzialnego w rachunkowości finansowej 247

3.2.1. Ewolucja i dylematy wyceny w rachunkowości finansowej 247

3.2.2. Mierniki pomiaru składników modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego – pomiar retrospektywny w rachunkowości majątku niewidzialnego 268

3.3. Pomiar składników majątku niewidzialnego z wykorzystaniem wybranego instrumentarium rachunkowości zarządczej 285

3.3.1. Metody pomiaru w rachunkowości zarządczej zorientowane na składniki majątku niewidzialnego 285

3.3.2. Wybrane metody rachunkowości zarządczej stosowane do pomiaru składników modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego – pomiar prospektywny w rachunkowości majątku niewidzialnego 311

Rozdział 4

Prezentacja i ujawnianie majątku niewidzialnego i jego składników w rachunkowości 334

4.1. Prezentacja versus ujawnianie 334

4.2. Prezentacja majątku niewidzialnego i jego składników w rachunkowości majątku niewidzialnego 337

4.2.1. Trójwymiarowy model ewidencyjny 337

4.2.2. Ewidencja księgowa w modelu koncepcyjnym majątku niewidzialnego 345

4.2.3. Polityka rachunkowości i wykaz kont w modelu koncepcyjnym majątku niewidzialnego 366

4.3. Ujawnianie majątku niewidzialnego i jego składników 382

4.3.1. Transformacja sprawozdawczości finansowej jako przejaw zmian zachodzących w rachunkowości 382

4.3.2. Sprawozdawczość w wymiarze finansowym i niefinansowym 389

4.3.3. Sprawozdawczość majątku niewidzialnego – istota i propozycja dla modelu koncepcyjnego majątku niewidzialnego 419

Rozdział 5

Majątek niewidzialny przedsiębiorstwa versus rachunkowość – ocena relacji 435

5.1. Model koncepcyjny majątku niewidzialnego przedsiębiorstwa a rachunkowość 435

5.2. Zastosowanie rachunkowości trójwymiarowej w modelu koncepcyjnym majątku niewidzialnego 442

5.2.1. Charakterystyka badanego przedsiębiorstwa 442

5.2.2. Rachunkowość trójwymiarowa w modelu koncepcyjnym majątku niewidzialnego – przykład z wykorzystaniem danych umownych 444

5.3. Szanse i zagrożenia dla rachunkowości rozszerzonej o aspekty majątku niewidzialnego 463

Zakończenie 468

Załącznik 478

Bibliografia 480

Spis rysunków 514

Spis schematów 516

Spis tabel 515

Summary 519